When my freshly installed Nextcloud instance asked me how I would describe my poor system’s welcoming page, slogan was obvious.

Proudly self hosted on Libre Hardware - Limited storage, maximum freedom.

The slogan explains it all. “Limited storage” as all I could score was a 750GB spinning rust in hopes that I can resurrect old discarded hardware with a new purpose for use. New purpose was being working proof of computational liberation, hence the “maximum freedom”.

Dolar bu hafta neredeyse 12’yi görecek oldu. Bunun başlıkla ne alakası var diye sorabilirsiniz ve bu sorunuz çok da haklı olacaktır. Varmak isteyeceğim sonuç alım gücünün yaratıcılıkla olan ilişkisini çok somut bir bağlantı ile kurmak.

Doların yeni rekor denemesi yaptığı bir sabah alışkanlık üzerine Hacker News adresinde geziniyordum. Sörf yapmanın artık tek yolu olan bu aracı sayfalara söylenirken bir projenin sayfasına denk geldim. Meshtastic LoRa modülasyonu kullanarak dışmekanlarda GPS ile mesajlaşma kabiliyeti sağlayan ucuz bir donanım projesi. Uzun zamandır başka yöntemlerle radyo amatörü ve artık eski bir arama kurtarma gönüllüsü olarak ilgilendiğim bir amacın çok kolay yinelenebilir şekilde gerçekleştirildiğini görmek heyecan verdi. Sonra bu heyecanımın yerini hüzün ve öfke aldı.

Ulusal yargı ağı projesi, kısa ve yaygın adı ile UYAP Türkiye yargısının neredeyse olmadan olmayacağı bir sistem durumunda. 2000’lerin başından itibaren gelişerek yayılan proje nihayetinde bugün ceza ve hukuk yargılamasının tüm aşamalarını kapsayacak şekilde kullanılır hale gelmiş durumda.

Bu kullanım yaygınlığına ve de facto kullanım zorunluluğuna rağmen UYAP ve gerektirdiği akıllı kart ve yazılım kullanımı için GNU/Linux desteği neredeyse yok denecek kadar az durumda. Muhtemelen kimi devlet kurumlarının Debian (Pardus) kullanıyor olmasından dolayı WEB’de kimi gerekli yazılımlar bulunabilse de kurulum ve kullanım yönünden bir döküman bulmak mümkün değil. Bulunan yönergeler ise kimi azimli kullanıcılar tarafından yazılmış ve zamanla eskir durumda.

Opportunity veya kısa ve sevimli adı ile Oppy 2004 yılında kardeşi Spirit ile birlikte Mars’a gönderilmiş iki keşif aracından biri. Oppy ve Spirit Mars’ta pek çok jeolojik keşife imza attılar lakin benim için anlamları biraz daha fazla.

Şahsen fırlatılışını bildiğim ve hatırladığım ilk keşif araçları olarak maceralarını, o zamanlar okunabilir bir dergi olan Bilim ve Teknik dergisinden takip etmiştim. Fırlatılışları, Mars’a varış ve başarı ile inişlerini çok ilginç bir hikaye olarak takip ettim. Bu bakımdan tüm insanlığın birikiminin 1.5 metre yüksekliğindeki küçücük bir araç olarak başka bir gezegende çalışıyor olması çok renkli bir fikirdi. Pek çok bakımdan Oppy ve Spirit o gün için “en” sayılacak çok şeyi başarmış sayılmazdı. Yapılmış Venera-9 gibi en zorlu gezegen keşfi veya Voyager sondaları gibi en uzağa gitmiş insan yapımı aygıtlar değillerdi. Hali ile o gün için insanlığın uzay macerasındaki bir sonraki olağan adımı ifade ediyorlardı.

Dünya tarihinde hiç bir gün yok ki; bireylerin devletler ve bir grup özel şirket tarafından bugünkü kadar takip altında tutulduğu görülmüş olsun. Belki bugünden bakıldığında içinde bulunduğumuz durum normal görülebilir keza bu hal yıllar içinde adım adım gelişti ve öylesine kanıksandı ki tartışmaya nereden başlanırsa şaşkınlıkla karşılanıyor. Her seferinde bireylerin aleyhine ama örgütlü güçlerin keyfine gelişen bu süreç nihayetinde günümüzdeki noktaya kadar geldi. Gelinen noktada artık her soruna sunulan ilk çözüm bir çeşit takip veya kayıt sistemi oluyor. Her gün bireye ve topluma hiç bir faydası olmayan yeni gözetim mekanizmaları ilerleme ve güvenlik adı altında tartışmasızca hayatlarımıza dahil oluyor. Topluma fayda olarak sunulan örnekler ise istisna olarak sadece tartışmalarda kullanılmak üzere anılıyor.